Ο δικαστής του 20ού αιώνα

Χθες το βράδυ τιμήθηκε ο Χρήστος Σαρτζετάκης στα Χανιά. Ο πρώην πρόεδρος της Δημοκρατίας, που κατάγεται από τη μαρτυρική Κάνδανο. Με αφορμή την κυκλοφορία μιας ογκώδους δίτομης συγγραφής από τον ίδιο για τη γνωστή υπόθεση της δολοφονίας του Γρηγόρη Λαμπράκη το Μάιο του 1963. Γνωστού και ικανού γιατρού της εποχής εκείνης. Και βουλευτή της ΕΔΑ. Πρωτομάστορα των κινήσεων ειρήνης στα χρόνια πριν τη δικτατορία.

Παρών ο ίδιος ο Χρήστος Σαρτζετάκης. Οι εισηγητές καθηγητές, δικαστές και δικηγόροι.

Ο Χρήστος Σαρτζετάκης ήταν ο ανακριτής της υπόθεσης αυτής. Οι παρεμβάσεις στο έργο του αμέτρητες. Και μέσα από την ίδια τη δικαιοσύνη. Όπως διά του τότε εισαγγελέα Κωνσταντίνου Κόλλια. Και μετέπειτα πρώτου χουντικού πρωθυπουργού της 21ης Απριλίου 1967. Επεμβάσεις υπέστη ο Χρήστος Σαρτζετάκης ως ανακριτής και απ’ έξω. Και φυσικά τότε στη Θεσσαλονίκη επικρατούσε τρομοκρατία. Με πηγή το ίδιο το κράτος. Που είχε μεταμορφωθεί σε παρακράτος.

Η υπόθεση εκείνη είχε συγκλονίσει το πανελλήνιο, αλλά και τη διεθνή κοινή γνώμη. Και ως προς το ίδιο το εγκληματικό γεγονός. Και ως προς τη δικαστική διερεύνησή του. Ήταν σαφές ότι το όλο γεγονός είχε σχεδιαστεί από το παρακράτος. Ήταν πεντακάθαρο ότι το τότε πολιτικό κυρίαρχο σύστημα της Δεξιάς συνωμοτούσε για να μη βγει δικαστικά η αλήθεια.

Ξέρουμε σήμερα πως οι δράστες που συνδέονταν με το σκληρό πυρήνα του παρακράτους αθωώθηκαν. Όλοι τους. Και μόνο δύο από τα βρόμικα υποκείμενα της αηδούς και ανατριχιαστικής αυτής υπόθεσης τιμωρήθηκαν ελαφρά. Αθωώθηκαν από την ανθρωποκτονία από πρόθεση του Γρηγόρη Λαμπράκη. Και τιμωρήθηκαν μόνο για σωματική βλάβη, που από αμέλειά τους κατέληξε σε θάνατο.

Σήμερα ο τότε ανακριτής Χρήστος Σαρτζετάκης αποκαλεί εκείνη τη δικαστική απόφαση τερατογένεση. Υπάρχει βέβαια ένα ελαφρυντικό. Εκείνη την εποχή έκριναν για το “ένοχος ή μη” του όποιου κατηγορούμενου για κακούργημα μόνο οι ένορκοι. Και φυσικά όλοι οι αξιωματικοί της Χωροφυλακής κρίθηκαν αθώοι.
Η υπόθεση έχει συνέχεια. Αλλά μόνο ως προς τον Χρήστο Σαρζετάκη. Επί δικτατορίας απολύθηκε από το δικαστικό Σώμα. Η απόλυσή του ακυρώθηκε βέβαια από το Συμβούλιο Επικρατείας. Πλην όμως ακολούθως συνελήφθη, βασανίστηκε στο ΕΑΤ-ΕΣΑ και κρατήθηκε για ένα περίπου χρόνο.

Αν ο Τερτσέτης και Πολυζωίδης είναι οι Έλληνες δικαστές του 19ου αιώνα, τότε ο Χρήστος Σαρτζετάκης είναι ο δικαστής του 20ού αιώνα. Με κεφαλαία γράμματα.