Ψήφισμα της Ο.ΝΑ.Σ. για το Νικηφόρο Μανδηλαρά

"50 χρόνια από τη δολοφονία του Νικηφόρου Μανδηλαρά

Πέρασαν 50 χρόνια από τη μυστηριώδη δολοφονία του Νικηφόρου Μανδηλαρά, του Ναξιώτη δικηγόρου και πολιτευτή, που ήταν από τα πρώτα θύματα της χούντας του 1967. Η Δικαιοσύνη δεν κατάφερε ακόμη να εξιχνιάσει τη δολοφονία του. Με το βούλευμα 13/1987 του Συμβουλίου Εφετών Αθηνών, ύστερα από πολλές «έρεις και μάχας νομικάς», έκλεισε η υπόθεση. Η τελευταία δικαστική αυτή κρίση αποδέχθηκε την ενίσχυση των ενδείξεων για «από πρόθεση ανθρωποκτονία» που τελέστηκε από άγνωστους δράστες στη Ρόδο, κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ 18 και 22 Μαΐου 1967. Έτσι, δεν εξιχνιάστηκαν –δικαστικά- τα ένοχα ίχνη.

Ο Νικηφόρος Μανδηλαράς υπήρξε θύμα της πολιτικής εκδίκησης εκείνης της ζοφερής περιόδου και της δίωξης για τα πολιτικά του φρονήματα και την πολιτική του δράση. Χωρίς αποτελεσματική κάλυψη τις κρίσιμες ώρες του Γολγοθά του, όταν ο καθυποταγμένος λαός φορούσε πολιτικές χειροπέδες, παγιδεύτηκε μεταξύ του πάθους για ζωή και ελευθερία και του αντίπαλου μίσους των πραξικοπηματιών –«ανθρωποφυλάκων».


Ο Νικηφόρος Μανδηλαράς ήταν ισχυρή, πολυσχιδής και πολυσύνθετη προσωπικότητα:
Σθεναρός υπερασπιστής των δημοκρατικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων της ομαλής εξέλιξης του πολιτικού βίου, σε μια ιστορική περίοδο δοκιμασίας των καχεκτικών θεσμών και αξιών του πολιτικού φιλελευθερισμού.
Αυθεντικός λαϊκός ηγέτης που αναδείχθηκε στο πολιτικοκοινωνικό προσκήνιο με τις δικές του δυνάμεις και ικανότητες των συνταγματικών δικαιωμάτων, της λαϊκής κυριαρχίας του κράτους δικαίου και της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Ικανός δρων νομικός που το άστρο του έλαμψε -ιδίως- στην πολύκροτη υπόθεση Α.Σ.Π.Ι.Δ.Α.
Φλογερός και παθιασμένος ρήτορας και αρθρογράφος, με εδραία πολιτική σκέψη και παιδεία, ευρυμάθεια και πολυεπίπεδη δράση, ένας διανοούμενος της πολιτικής και ένα θαλερό, εύστροφο, δημιουργικό, ακτινοβόλο πνεύμα.
Φιλόδοξος πολιτικός, αυθόρμητος, επιθετικός, με εντυπωσιακή παρουσία και έντονα ιδεολογικοπολιτική φόρτιση στο λόγο και τη γραφή του, ενσάρκωνε τις ελπίδες μέρους του ελληνικού και ναξιακού λαού για ένα διαφορετικό μέλλον.

Ως Ναξιώτης, γέννημα-θρέμμα της Κορώνου, ο Νικηφόρος Μανδηλαράς υπηρέτησε το ναξιακό συλλογικό κίνημα και σε ηλικία 27 ετών εκλέχτηκε Πρόεδρος του Συλλόγου Κορωνιδιατών της Αθήνας, μεταδίδοντας του τη νεανική ορμή και τον αγωνιστικό, ζέοντα παλμό του, ειδικά για τη λύση των σμυριδεργατικών προβλημάτων. Ακόμη και γι’ αυτήν τη δράση του «φακελλώθηκε». Υπάρχει έγγραφο αρχιφύλακα προς την Υπηρεσία Πληροφοριών Αθηνών, στις 4 Φεβρουαρίου 1955, όπου αναφέρεται ότι «εις τον κύκλον των απασχολήσεών του ως πρόεδρος του ως άνω Συλλόγου, από της εκλογής του, δεν διεπιστώθη εισέτι αντεθνική τις ενέργεια». Επίσης, έγγραφο στις 2 Μαρτίου 1955 της Υποδιεύθυνσης Γενικής Ασφάλειας Αθηνών αναφέρει ότι ο Μανδηλαράς «κατά τας αρχαιρεσίας του Συλλόγου Κορωνιδιατών εξελέγη μέλος του διοικητικού συμβουλίου» και διέταζε την εξακρίβωση της «εν γένει επιδεικνυόμενης διαγωγής του, έχοντες άμα τούτον υπόψει».

Ο Νικηφόρος Μανδηλαράς δεν έμεινε αδιάφορος για τις Αρχές Ασφαλείας ούτε και για τη δημοσιογραφική του δράση και συγκεκριμένα, για την έκδοση και το περιεχόμενο της δυναμικής πολιτικής εφημερίδας γνώμης «Ναξιακά Χρονικά (Διοίκηση Χωροφυλακής Κυκλάδων, έγγραφο στις 8 Μαρτίου 1960), που πρόβαλλε τα προβλήματα του νησιού και ήλθε σε ευθεία σύγκρουση με τοπικά κατεστημένα. Τα κείμενα της εφημερίδας αυτής, τα περισσότερα εντόνως ιδεολογικοπολιτικά φορτισμένα, είναι αξιανάγνωστα, διότι, συν τοις άλλοις, περιέχουν πρωτογενές ερευνητικό υλικό για τα πολιτικά ήθη της ναξιακής κοινωνίας και την πολιτική και κοινωνική λαογραφία της εποχής. Αυτά όλα σκιαγραφούν το πολιτικό συγκρουσιακό κλίμα της εποχής στην οποία έζησε, έδρασε και εξοντώθηκε ο Μανδηλαράς.

Ο Μανδηλαράς υπηρέτησε τη Νάξο και τον λαό της σύμφωνα με τις ιδέες, τις αντιλήψεις και τις πεποιθήσεις του, διεκδικώντας την αμφισβήτηση του μονοπωλίου της αλήθειας στην ιστορία και την πολιτκή αντιπαράθεση. Παρά τον πρόωρο, μαρτυρικό θανατό του, πρόλαβε να διακριθεί στην πολιτική, κοινωνική και νομική κονίστρα και να κάνει, γενικώς, αισθητή και διακριτή την παρουσία του στο δημόσιο βίο της Νάξου, των Κυκλάδων, ολόκληρης της χώρας μας. Ο Μανδηλαράς, παρά το μικρό βιολογικό και πολιτικό του κύκλο, προσέφερε πολλά, που -ασφαλώς- θα τα αποτιμήσει, θετικά ή αρνητικά, η σύγχρονη πολιτική ιστορία του τόπου μας, με τη δέουσα επιστημονική αποστασιοποίηση, χωρίς ωραιοποιήσεις ή δαιμονοποιήσεις. Παρόλα αυτά, άκαρπη δεν ήταν ούτε η παρουσία ούτε το τέλος του, όπως και όσων πρόσθεσαν μια πέτρα στη λιθοδομή της ιστορίας. Θα τον θυμόμαστε ως έναν πολλά υποσχόμενο νέο και όχι ως ένα νέο που υπόσχεται πολλά.

Ο θάνατος του Μανδηλαρά απετέλεσε πρώτη καύσιμη ύλη για την πραγματική απεικόνιση του προσώπου της δικτατορίας του 1967 και την αντίσταση σε αυτήν. Πενήντα χρόνια από τότε, η Ομοσπονδία Ναξιακών Συλλόγων (Ο.ΝΑ.Σ.) αποτίει φόρο τιμής στη μνήμη του. Αυτό το χρέος μας είναι ανεξόφλητο.

Με εντολή της Γενικής Συνέλευσης,